“Hoe kan een zorginstelling een digitaal technologische innovatie op een veilige en waardevolle wijze een plek geven in de zorg?”, vraagt Paulien van der Meulen, programmamanager Anders Werken in de Zorg in Friesland. “En hoe geef je instructie en hulp aan het personeel? Met deze vragen gaan jullie vandaag aan de slag.” Op donderdag 19 mei 2022 namen 45 eerstejaarsstudenten ICT en tweedejaarsstudenten Verzorgende IG van ROC Friese Poort deel aan een zorghackathon onder begeleiding van Frysklab en docenten zorg en ICT. Deze zorghackaton is een samenwerking van Kenniskring Digitale Weerbaarheid en Centrum Duurzaam.

Arbeidsbesparende zorgtechnologie
“Anders Werken in de Zorg is een bundeling van krachten binnen de ouderenzorg om met arbeidsbesparende zorgtechnologie de kwaliteit in de zorg te verbeteren”, vervolgt Van der Meulen. “Hierdoor is het mogelijk om met minder tijd en inspanning een sterkere zorgsector en fijne werkomgeving te realiseren. Om digitale innovaties goed in te bedden binnen de zorg is een bredere blik nodig dan enkel vanuit de ontwikkelaars. Ook de gebruikers en zorgmedewerkers moeten prettig met deze vernieuwingen kunnen werken.” De studenten ICT en Verzorgende IG gingen tijdens de Zorghackathon vervolgens het gesprek aan om het verzoek van opdrachtgever Van der Meulen in de praktijk te brengen. “Daarvoor lieten we hen onderling het gesprek aangaan met behulp van de aanpak Begeleidingsethiek”, vertelt docente Kim Zantinge. “Hiermee hadden ze een leidraad om de effecten van nieuwe technologie en de waarden die daardoor onder druk komen te staan met elkaar te bespreken en de verschillende handelingsopties te onderzoeken.”

Innovaties
Van der Meulen geeft meerdere voorbeelden van technologische innovaties in de zorg. “Zo kunnen ouderen tegenwoordig gebruikmaken van een heupairbag. Een sensor in dit product registreert een val van een gebruiker waarna deze razendsnel opblaast en als bescherming dient. Ook de Smart Glass is in opkomst, een bril waarmee zorgmedewerkers anderen real-time mee kunnen laten kijken tijdens hun werkzaamheden. Tot slot is ook de Momo Bedsense, een sensorplaat onder het matras van ouderen, populair. De ingebouwde sensoren geven waardevolle data aan medewerkers rondom het liggedrag van senioren in bed.”

Duurzame ouderenzorg
‘Middels technologische innovaties in de zorg willen we de ouderenzorg anders inrichten en daarmee verduurzamen’, zo benadrukt Van der Meulen het belang van de zorghackaton. ‘Samen met young professionals oftewel studenten willen we nadenken over het invoeren van technologische innovaties in de zorg. De uitdaging is om te kijken naar alle aspecten van de innovatie en dan vooral naar de effecten op de cliënten en de zorgmedewerkers. Het gevaar van innovatie is namelijk dat de directe aandacht van de zorgmedewerker naar de cliënt verdwijnt’. Omdat de zorginnovaties ook energie verbruiken kwamen de studenten met ideeën voor hernieuwbare energie zoals bijvoorbeeld zonnepanelen. Een andere duurzame uitdaging is om materialen te hergebruiken zoals de batterijen van de heupairbag.

Dialoog
De dialoog tussen ICT- en Verzorgende IG-studenten is belangrijk, vindt docente Zantinge. “Techniek doet namelijk iets met je. Daarom is het belangrijk dat studenten hierover met elkaar in gesprek zijn en gebruik leren maken van elkaars kennis en vaardigheden. De kracht van deze hackathon is om degenen die het werk in de toekomst moeten uitvoeren te laten sparren met de ontwikkelaars van de technologie: de ict’ers.”

Levensecht onderwijs
“We willen ons onderwijs zo veel mogelijk organiseren in samenwerking met mensen uit de praktijk”, zegt Roeland Westra, projectleider Centrum Duurzaam van ROC Friese Poort toe. “Tijdens dit project maken studenten kennis met andere sectoren. In de toekomst zullen de opleidingen ICT en Verzorgende IG steeds meer op elkaar aansluiten. Op deze manier leiden we onze studenten op tot de vakmensen van de toekomst. We noemen dit levensecht projectonderwijs waar een Challenge of Hackathon 1 van de 6 stappen is.”