Op vrijdag 30 augustus 2019 namen 75 studenten Bouwkunde niveau 4 van ROC Friese Poort deel aan een Challenge van Centrum Duurzaam. De opdracht bestond uit het ontwerpen van een observatiepost in natuurgebied Heanmar. In de Drachtster vestiging van de onderwijsinstelling vertelden opdrachtgevers Marjon Kommer, boswachter bij Staatsbosbeheer en natuur- en landschapsfotograaf Jan Tijsma waaraan de kijkhut behoorde te voldoen.

Bekijk een foto-impressie van de Challenge

Eisen
De observatiepost dient als locatie van waaruit bezoekers de natuur, het landschap en aanwezige vogels kunnen bestuderen. Hierbij moeten de vogels uiteraard niet gestoord worden in hun natuurlijke omgeving. De kijkhut is bovendien bedoeld voor uiteenlopende belangstellenden, variërend van individuen of groepen tot onderzoekers van Rijksuniversiteit Groningen en deelnemers aan een excursie van Staatsbosbeheer. Ook moet de locatie volgens de opdrachtgever aan meerdere voorwaarden voldoen: een toegankelijke – ook voor mindervaliden – entree, voldoende zitplaatsen en een geschikte hoogte voor bezoekers van verschillende lengte. De kijkhut behoort bovendien over voldoende vensters te beschikken, die zowel geschikt zijn voor lage standpunten (zwemmende vogels) als hoge standpunten (vliegende vogels). Ook moeten de studenten een plan bedenken voor een informatiepaneel – die van duurzame energie wordt voorzien – in de hut, waarop alle vogels in het gebied voorkomen. Tot slot is het van belang dat het observatiepunt past in het landschap en gebouwd wordt met duurzaam en verantwoord geproduceerde materialen.

Creativiteit
De Challenge werd in goede banen geleid door docenten van Fers, het mobiele fabrication laboratory van Bibliotheekservice Fryslân. Zij leidden de studenten stap voor stap door het proces, met behulp van de Design Thinking-methode. Tijdens deze werkwijze ontwikkelen brainstormideeën zich tot een prototype; in dit geval een maquette van de hut. Marjon Kommer van Staatsbosbeheer is erg te spreken over de studentenplannen. ‘Grote complimenten voor hun creativiteit. Meerdere groepen lieten het observatiepunt echt opgaan in de natuur; door het bijvoorbeeld af te scheiden met riet of in de naburige dijk op te nemen. Ook kwamen groepen met het idee meerdere verdiepingen te gebruiken in de hut, om verschillende kijkstandpunten mogelijk te maken. Andere leuke plannen waren het gebruik van gras op het dak of duurzaam inlands hout voor de bouw: erg creatief. Opvallend was ook het idee om een rubberen vloer in de hut te plaatsen, om zo de voetstappen van bezoekers te dempen en een stabiele basis voor statieven te creëren. Door zulke ideeën merk je dat de studenten goed hebben nagedacht over hun ontwerpen.’ De begeleiders van Fers verdienen volgens Kommer ook een compliment. ‘Je zag echt dat ze een kunstachtergrond hebben. Hoe ze de studenten begeleiden en zo snel tot resultaten laten komen: petje af.’

Innovatief
Christiaan Stavorinus, Opleidingsmanager Bouwkunde en Infra bij ROC Friese Poort, vindt de Challenge van toegevoegde waarde voor zijn studenten. ‘Ze werken tijdens zo’n project aan een levensechte opdracht. Door de Design thinking-methode leren ze bovendien op een andere manier naar taken te kijken. Ik vind het heel innovatief.’ Ook de creativiteit van de studenten wordt op deze manier aangesproken, vindt hij. ‘Het is altijd mooi wanneer studenten een idee of ontwerp bedenken dat eigenlijk niet kan. Professionele bouwkundigen kijken eerst of iets te realiseren valt. Studenten komen blanco binnen en laten hun creativiteit rijkelijk vloeien. Zo komen ze tot mooie ideeën.’

De komende projectperiode werken de studenten verder aan hun plannen. Over 10 weken presenteren zij hun eindresultaat aan de opdrachtgevers.

Levensecht onderwijs
Deze projectopdracht in samenwerking met Staatsbosbeheer is een voorbeeld van levensecht onderwijs van Centrum Duurzaam van ROC Friese Poort. Tijdens dit leertraject doen studenten praktische ervaringen op en ontwikkelen zij zich tot vakmensen van de toekomst.

Bekijk hieronder de presentatie van de opdrachtgevers: