“Corporaties hebben een prestatieafspraak met de overheid over het energiezuinig maken van hun woningbezit”, vertelt Jill Vervoort, duurzaamheidsadviseur bij De Groene Grachten. “Tijdens deze online gastles geef ik jullie tips om woningen binnen de Leeuwarder Hollanderwijk te verduurzamen, zoals jullie is gevraagd door opdrachtgever Lont.” Twaalf Bouwkunde-studenten van ROC Friese Poort lieten zich op dinsdag 23 maart 2021 inspireren door duurzame maatregelen, onder toeziend oog van docenten Maartje Berenschot en Klaas Biemold. Expert Vervoort nam hen mee in de vele mogelijkheden die hen ter beschikking staan op het gebied van woningverduurzaming.

Groene Menukaart
De Groene Grachten houdt zich bezig met duurzaam advies, uitvoerbegeleiding, een gebiedsgerichte aanpak en inspireren & informeren. De duurzaamheidsorganisatie brengt energie-efficiënte maatregelen integraal in kaart voor haar klanten, die variëren van de Grote Kerk in Den Haag en het  Koninklijk Instituut voor de Tropen tot Paleis Soestdijk. “We kijken tijdens een adviestraject eerst naar de quick wins – het zogenaamde laaghangend fruit – zoals een waterbesparende douchekop, ledlverlichting, radiatorfolie of kierdichting”, vertelt Vervoort. “Ook het isoleren van een spouwmuur, kruipruimte of dak is een veelvoorkomende tips, net als het gebruik van een duurzaam ventilatiesysteem. Op deze manier stellen we voor iedere opdrachtgever een Groene Menukaart samen, waarop passende duurzame maatregelen staan aangegeven. De Groene Menukaart stellen we trouwens niet elke keer opnieuw op, dat is gewoon en website waar we generieke pandtypologien in kaart brengen. In een advies op maat (persoonlijk advies) richten we wel een toekomstscenario in waar we de duurzaamheidsmaatregelen samen laten komen”.

Ventilatie is een essentieel onderdeel, benadrukt de duurzaamheidsadviseur. “Het gaat hierbij niet alleen om de luchtkwaliteit voor bewoners, maar ook om pandbehoud. Door isolatie en kierdichting neemt het natuurlijke ventilatievermogen van een huis af. Vocht moet echter altijd naar buiten kunnen, om condensatie te voorkomen. Probeer daarom een kruipruimte of kelder – met behulp van roosters – altijd rechtstreeks met de buitenlucht te ventileren. zodat het vocht eruit kan.

Hollanderwijk
De ROC Friese Poort-studenten werken op verzoek van opdrachtgever Lont aan ideeën voor woningverbetering in de Leeuwarder Hollanderwijk. De jongeren staat een budget van 55.000 euro per woning ter beschikking. In totaal betreft het 177 huizen uit het begin van de twintigste eeuw, die richting energielabel B dienen te verbeteren. Vervoort ziet genoeg potentie. “Ik adviseer het toevoegen van tochtwering, evenals het verbeteren van de bestaande raamisolatie. Er is op sommige plekken al dubbelglas aanwezig, maar dit heeft een beperkte isolatiewaarde. Om koudeval en tochtstromen rondom de ramen te beperken, dien je een hogere waarde te realiseren. Ook op het gebied van dak- en gevelisolatie zijn nog genoeg stappen te zetten.” De duurzaamheidsadviseur richt haar pijlen bovendien op de ventilatie en warmte-afgifte binnen de woningen. “Onderzoek of er mogelijkheden zijn voor balansventilatie”, vertelt ze, ondertussen ook het afgiftesysteem aanstippend. “Stel dat de huizen in de toekomst richting een andere verwarmingsopwekker gaan, zoals een warmtepomp, moet je op lage temperatuur kunnen verwarmen. Dan zijn veranderingen aan de warmte-afgifte noodzakelijk. Tot slot zijn er nog quick wins, die de huurder zelf door kan voeren, zoals het gebruik van een waterbesparende douchekop en radiatorfolie.”

Koploper ROC Friese Poort
Docent Klaas Biemold is enthousiast over de gastles en het bijbehorend onderwijsproject. “Wij lopen als onderwijsinstelling voorop”, stelt hij. “Onze jongeren maken voor Lont een plan om woningen te verduurzamen, als onderdeel van hybride onderwijs. De studenten vinden dit leuk en zijn duidelijk heel enthousiast. Voor mij als docent is dit ook een van de leuke projecten. We hebben een aantal leuke gastlessen gehad, zoals deze van De Groene Grachten, en naderen het presentatiemoment van de plannen. Ik ben benieuwd!”

Levensecht onderwijs
Deze gastles, in samenwerking met De Groene Grachten, is een voorbeeld van levensecht onderwijs van Centrum Duurzaam van ROC Friese Poort. Dit type onderwijs laat studenten buiten theoretische kaders treden en waardevolle ervaringen opdoen. Tijdens gastlessen en workshops van bedrijven krijgen ze informatie over de nieuwste ontwikkelingen binnen het bedrijfsleven. ‘Zo leiden we onze jongeren op tot de vakmensen van de toekomst. Dit is een wereld waarin de energietransitie, circulaire economie en CO2-neutraliteit centraal staan’, aldus Roeland Westra, projectleider van Centrum Duurzaam van ROC Friese Poort.