‘We zitten in een overgangsfase naar een nieuwe tijd’, vertelt Jan Rotmans, hoogleraar Transitiekunde. ‘Een tijd waarin we ongelijkheid, racisme en een verslechterend klimaat achter ons laten.’ Op vrijdag 9 oktober 2020 gaf Rotmans, in het kader van het Fossielvrij Weekend, een (online) lezing over duurzaamheid bij Centrum Duurzaam van ROC Friese Poort. Daarin gaf hij naast waarschuwingen ook een inspirerende boodschap aan studenten mee.

Coronacrisis
De huidige manier van maken en consumeren is volgens Rotmans een verkeerde. Hij ziet hiervoor bewijs in de coronacrisis. ‘Deze crisis had ook in Nederland kunnen ontstaan’, legt hij uit. ‘We maken gebruik van intensieve veehouderij en benutten meer dan 170 miljoen dieren voor onze voedselvoorziening. Overal waar je veel dieren in een kleine ruimte bij elkaar zet, ontstaat overdracht van dierziekten op mensen. Wanneer we ons gedrag niet veranderen, volgen er in de toekomst nieuwe pandemieën met nog meer impact.’

De gastspreker spreekt naast de coronacrisis ook van een ecologische crisis. ‘We groeien ten koste van de aarde. We lenen van de planeet, maar betalen niet terug. De menselijke voetafdruk wordt steeds zichtbaarder, zoals de plastic soep, het verlies aan natuur en klimaatverandering.’ Het VN-Klimaatpanel, waar Rotmans 10 jaar werkzaam was, omschreef de consequenties hiervan als volgt: tót 2030 hebben we nog tijd om een catastrofale klimaatverandering te voorkomen. ‘Zo niet’, vervolgt de spreker, ‘krijgen we te maken met extremen op velerlei gebied: langere periodes van droogte, overstromingen en voedseltekorten. Met name kwetsbare mensen betalen daar de prijs voor.’

Nieuwe Economie
Positief nieuws is er echter ook, zo stelt Rotmans vast. ‘Wat wij nodig hebben is een transitie naar de Nieuwe Economie. Een omslag van denken, handelen en organiseren. Deze economie is minder vervuilend, circulair en digitaal. Disruptieve technologieën als 3D-printen, kunstmatige intelligentie en Internet of Things vormen de basis van deze overgang. Jullie’, spreekt de hoogleraar de jonge luisteraars rechtstreeks toe, ‘zijn de motor van de Nieuwe Economie. Het fundament ligt bij groene installateurs, dakvergroeners en plaatsers van zonnepanelen of laadpalen. Deze transitie zorgt de komende decennia voor 250.000 extra mbo-banen. Jongeren hebben de sleutel voor een duurzame toekomst in handen’, besluit Rotmans positief.

Lezingen
Centrum Duurzaam van ROC Friese Poort organiseert geregeld lezingen over actuele duurzaamheidsonderwerpen onder de vlag van Duurzaam Doen Lezingen. Deze lezing vond plaats in het kader van het Fossielvrij Weekend, waarbij inwoners van Noord-Nederland drie dagen lang fossielvrij reisden. Met lezingen als deze brengt Centrum Duurzaam een koppeling tot stand tussen onderwijs en de regio. Bovendien profileert de locatie zich op deze wijze als duurzaam kenniscentrum binnen Friesland.

Bekijk hieronder de lezing van Jan Rotmans: