‘De energietransitie stelt ons de komende decennia voor uitdagingen’, vertelt Reint Donker, eigenaar van installatiebedrijf DonkerVeenstra. ‘Installatietechniek speelt een onmisbare rol binnen de oplossingen.’ Op dinsdag 20 april 2021 verzorgde Donker een gastles aan 60 BOL- en BBL-studenten Technicus Engineering (installatietechniek, werktuigbouwkunde, elektrotechniek en mechatronica), onder toeziend oog van Installatietechniek-docent Hylke van der Veen. Daarin besprak de eigenaar van DonkerVeenstra de energietransitie en de rol die installatietechniek hierbinnen speelt.

Energietransitie
‘In onze sector hebben we te maken met meerdere normen, kwaliteitseisen en wetgeving’, trapte Donker zijn verhaal af. ‘Veiligheid is daarbij het centrale thema. Met toolbox-meetings, werkplekinspecties en kwalitatief goed werk dragen wij zorg voor een veilige werkomgeving en tevreden klanten.’ Een thema dat de afgelopen jaren evenzeer een belangrijke positie innam is duurzaamheid, en meer specifiek de energietransitie. ‘De korte film Morgenland legt uit wat dit inhoudt’, aldus Donker. ‘Bedrijven en de industrie zijn op dit moment verantwoordelijk voor circa 60 procent van het Nederlandse energiegebruik. Zij gebruiken hiervoor geen schone brandstoffen – zoals zon en wind – maar fossiele en vervuilende.’ En dat moet anders, meent de gastspreker. ‘Het gebruik van zon, wind en waterstof is een verbetering, maar zorgt ook voor nieuwe uitdagingen, zoals de opslag en het vervoer van deze duurzaam opgewekte energie(dragers).’

Installatietechniek
Bij installatietechniek denken mensen vaak aan een ketel en radiatoren. Het is echter veel meer dan dat, stelt Donker. ‘Je bent als installateur bezig met het comfort van een woning met behulp van verwarmen en koelen. Ook domotica (huisautomatisering) komt steeds meer voor. Dit vraagt om veel kennis van experts. In het verleden is de installatietechniek niet voldoende op waarde geschat; er bestond jarenlang geen opleiding op dit gebied. Terugkomend op de energietransitie: duurzame plannen zijn mooi, maar om ze uit te voeren heb je gekwalificeerde mensen nodig’, aldus de spreker, die ook een advies voor de studenten in petto heeft. ‘Door te kiezen voor het installatievak ben je zo goed als verzekerd van werk, vanwege het tekort aan arbeidskrachten. Kies echter niet alleen hierom voor dit vak, maar ook uit passie.’

Aard van het gebouw
De woningbouw ontvangt binnen de energietransitie veel aandacht. Volgens Donker is het lastig deze sector alleen met warmtepompen en soortgelijke oplossingen te verduurzamen. ‘Ik verwacht in de toekomst veel hybride alternatieven, waarbij waterstof een grote rol speelt’, aldus de spreker, die ook aandacht vraagt voor de rol van de industrie binnen de Nederlandse verduurzamingsplannen. ‘Daar gaat het om grotere installaties en veel meer energie. DonkerVeenstra heeft daar al ervaring mee opgedaan. Vragen die we onszelf dan stellen zijn: wat houdt het (productie)proces in? Wat doen we met de afgevoerde warmte en kunnen we die ergens anders voor gebruiken?’ Kortom, ieder project vraagt om een andere benadering. ‘Installatie-oplossingen zijn custom made’, gaat hij verder. ‘Of het nu gaat om een woning, fabriek of ziekenhuis, een installatie is altijd afgesteld op de aard van het gebouw. En daarvoor zijn vakmensen uit de regio nodig. Een voorbeeld: als je een luchtkanaal moet laten engineeren en maken, gebeurt dat door lokale engineers. Daarom zullen installatietechnische werkzaamheden niet snel worden uitbesteed aan het buitenland.’

Levensecht onderwijs
‘Deze gastles vanuit DonkerVeenstra geeft onze studenten een goed beeld van installatietechniek’, vertelt Roeland Westra, projectleider Centrum Duurzaam van ROC Friese Poort. ‘Bovendien begrijpen ze nu welke rol zij kunnen spelen in de energietransitie, een begrip dat de politieke agenda nog lang zal domineren.’ Door gastlessen van innovatieve bedrijven zoals DonkerVeenstra ervaren studenten de nieuwste ontwikkelingen. Zij leren hierdoor hoe het bedrijfsleven functioneert en ontvangen een prikkel ondernemend gedrag te vertonen. Hiermee komen zij goed beslagen ten ijs op de arbeidsmarkt, die steeds meer op duurzaamheid gericht is.