“Klei uit de Dollarpolders vormt de rode draad binnen onze bedrijfshistorie”, vertelt Marten Strating, eigenaar van Steenindustrie Strating in Oude Pekela. “Het laatste decennium gebruiken we ook klei uit het oudste baksteengebied van Nederland, het Groningse Hogeland. Deze kleien zorgen voor de bekende Groninger rode strengpersstenen.” Op woensdag 23 maart 2022 bezochten 17 eerstejaars bouwstudenten van ROC Friese Poort en 9 van het Friesland College de steenfabriek, onder begeleiding van docent Emil Koster. Daar zagen zij hoe de productie van bakstenen in zijn werk gaat.

Bakstenen
“De studenten zijn bezig met het ontwerp van een starterswoning”, vertelt Maartje Berenschot, docente Bouwkunde bij ROC Friese Poort. “Hiervoor verdiepen zij zich in bouwmaterialen en constructies. Wat is dan leuker om in het echt te zien hoe veelgebruikte onderdelen als bakstenen tot stand komen? Zeker wanneer je de kans krijgt op bezoek te gaan bij een echt familiebedrijf als Strating.”

“Steenindustrie Strating maakt strengpersstenen”, vertelt de docente over het bedrijf. “Een strengpersmachine maakt in deze situatie een streng klei die op maat is gemaakt. Andere bekende baksteenvormen zijn de handvorm en vormbak. De handvorm verwijst naar de productiewijze van vroeger, toen de bakstenen nog met de hand werden gemaakt. Tegenwoordig gebeurt dit machinaal. Bij de vormbaksteen wordt de klei met machines samengedrukt in vormbakken”, aldus Berenschot, die vervolgt: “In Nederland staan met name vormbaksteenfabrieken. Dit heeft te maken met het type klei in ons land, waar veel zand in zit. Deze klei is weliswaar goed te gebruiken voor vormbaksteen, maar minder voor strengpersstenen. Voor strengpersen heb je namelijk vette klei nodig, omdat deze kleisoort ook zonder hulp van een vormbak zijn vorm vasthoudt.”

Bouwopleiding
De reacties op de excursie waren positief. “Ze vonden het leuk en leerzaam”, vertelt de docente. “De jongeren zitten in de afrondende fase van deze opdracht. Hun ontwerpproces begon met de keuze voor een eigen locatie en het lezen van een bestemmingsplan. Na het voorlopige ontwerp zijn ze op bezoek gegaan bij Raab Karcher en nu dus Steenindustrie Strating. Hier hebben de studenten informatie verzameld voor hun materiaalkeuze die ze verwerken in hun eindontwerp”, zegt Berenschot die ook kort de toekomst van de bouwopleiding bespreekt. “Na de zomervakantie van 2022 gaan de bouwopleidingen van ROC Friese Poort en het Friesland College samen. Dit was als het ware een voorproefje van deze naderende samengang.”

Levensecht onderwijs
Deze excursie naar Steenindustrie Strating, geïnitieerd door Centrum Duurzaam van ROC Friese Poort, is een voorbeeld van levensecht onderwijs. “Naast het geven van reguliere, theoretische lessen willen we dat onze studenten beleven, ontdekken én doen”, vertelt projectleider Roeland Westra. “Zo combineren ze het beste van twee werelden. Dit realiseren we door (online) excursies, Challenges, Duurzaam Doen Lezingen, praktijkdagen en gastlessen aan te bieden. De jongeren ontwikkelen zich op deze wijze tot vakmensen van de toekomst.”