‘Iets doen voor een ander is de kern van maatschappelijke diensttijd’, legt Rosanne van der Woude van ROC Friese Poort uit. Andere aspecten van maatschappelijke diensttijd zijn het ontmoeten van nieuwe mensen en talentontwikkeling. ‘Komend schooljaar willen we meer doen met duurzaamheid zoals energie, gezondheid en vitaliteit’. Dinsdag 18 juli 2023 gingen docenten Handel en Ondernemerschap in het kader van maatschappelijke diensttijd op duurzame expeditie naar het Wadden Center op de Afsluitdijk.  Heleentje Swart van Vereniging Circulair Friesland inspireerde als gastspreker de docenten met haar circulaire praktijkervaringen. 

Levensecht projectonderwijs 
‘Als jullie levensecht projectonderwijs mogen organiseren hoe pakken jullie dat aan’, is de vraag van Roeland Westra van Centrum Duurzaam aan de docenten. Begin een project met een aftrap is een van de ideeën van de docenten. Bijvoorbeeld een excursie als aftrap in het kader van bewustwording en inspiratie. Een ander idee is om te starten met een praktijk voor docenten. ‘Centrum Duurzaam vertaalt levensecht onderwijs naar duurzame avonturen voor studenten’, vertelt Roeland Westra. ‘Studenten werken aan projectvragen van bedrijven die gaan over de meest actuele duurzame thema’s zoals energietransitie en circulaire economie. Zo combineren we het beste van twee leerwerelden. We zijn dan ook aanjager van hybride oftewel levensecht onderwijs in 6 stappen voor alle opleidingen van ROC Friese Poort in Leeuwarden en de opleidingen bouw, techniek en ICT van alle vestigingen. Dit realiseren we door excursies, Challenges, Duurzaam Doen Lezingen, praktijkdagen en gastlessen aan te bieden. Levensecht projectonderwijs is een speerpunt van Centrum Duurzaam. De andere twee speerpunten van Centrum Duurzaam zijn het Duurzaam Doen Huis en de Duurzaam Doen Lezingen. Al onze drie speerpunten zijn gericht op beleven, ontdekken en doen. Zo ontwikkelen onze studenten zich tot vakmensen van een toekomstbestendige wereld’. 

Circulair leren 
‘Er zijn veranderingen die op ons afkomen als het gaat om klimaat, energie en grondstoffen’, vertelt Swart. ‘De weg naar een circulaire economie is al in gang gezet in Noord-Nederland’. Door de inzet van overheden en het bedrijfsleven hebben de drie noordelijke provincies zich ontwikkeld tot koploper op het gebied van de circulaire economie. Een circulaire economie gaat niet alleen om een andere omgang met grondstoffen, maar ook over duurzame energie, biodiversiteit, behoud van cultuur en welzijn. ‘De Whole School Approach helpt om vorm en inhoud te geven aan circulair leren. Dan gaat het over leren vanuit verschillende invalshoeken: waartoe, wat, hoe, waar, van wie en met wie’.  

Sustainable Development Goals 
‘In 2015 is er een nieuwe mondiale duurzame ontwikkelingsagenda vastgesteld door de Verenigde Naties. Deze agenda bestaat uit 17 doelstellingen namelijk de Sustainable Development Goals (ook wel SDG’s of Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen) die we in 2030 willen realiseren. Deze doelstellingen geven ons een kapstok om met elkaar in gesprek te gaan en om te leren. Je kunt de doelstellingen zien als een taal voor duurzaamheid’.  

Inner Development Goals 
‘Om de Sustainable Development Goals te realiseren zijn specifieke vaardigheden nodig’, stelt Heleentje Swart. ‘Sterker nog een unieke combinatie van vaardigheden aangevuld met levenshouding en idealen. Dit noemen we de Inner Development Goals’. Deze doelstellingen gaan onder andere over de relatie met jezelf en de zorg voor de ander en de wereld. ‘Dit sluit aan op onze uitdaging om onze studenten te helpen om de eigen motivatie te vinden’, is een van de reacties van de docenten. Een andere eyeopener voor de docenten is dat het niet alleen gaat om de medemens maar ook over moeder natuur. 

Duurzame expeditie 
ROC Friese Poort wil voorop lopen en in 2030 100% CO2-neutraal zijn. “Om deze ambitie te realiseren willen we samen met het bedrijfsleven de energietransitie en circulaire economie een plek geven binnen ons onderwijsprogramma”, vertelt Roeland Westra, projectleider van Centrum Duurzaam van ROC Friese Poort. “Daarom organiseren we duurzame expedities voor docenten. Een duurzame expeditie spreekt tot de verbeelding en geeft inspiratie. Bovendien speelt het in op de actualiteit van het vak en opent het zo de ogen van een docent voor de nieuwste ontwikkelingen.”