“De buitenruimte is een bron van energie”, begint Dennis ten Barge, Bedrijfsleider bij Aendless Energy, de Duurzaam Doen Lezing op dinsdag 15 november 2022 bij ROC Friese Poort Drachten. “Ik hoop jullie vandaag te inspireren om op die manier naar buitenruimte te gaan kijken.” Onder toeziend oog van ROC Friese Poort-studenten en andere (online) belangstellenden vertelde Ten Barge over de benutting van openbare ruimte als energiebron, met de nadruk op asfalt- en kunstgrasthermie.

Asfalt- en kunstgrasthermie
“Het Klimaatakkoord stelt dat in 2050 de huizen en gebouwen in Nederland van het gas af moeten zijn. Daarvoor moet veel gebeuren”, vervolgt de gastspreker, die vervolgens uitleg de rol van zijn werkgever daarbinnen schetst. “Aendless Energy richt zich op het duurzaam verwarmen en koelen van huizen en gebouwen. Dit doen we door warmte op te wekken uit asfaltverhardingen en kunstgrasvelden in de openbare ruimte. Ons systeem bestaat uit vier componenten. Het begint met de zonnecollectoren, die in de asfaltverharding (asfaltthermie) of het kunstgras (kunstgrasthermie) worden aangebracht. Dit zijn leidingen waar door de zon opgewarmde vloeistof doorheen loopt. Op deze manier benut je een onuitputtelijke, gratis energiebron. Door de vloeistof te laten stromen, wordt er warmte opgenomen van het oppervlak, die in de bodem wordt opgeslagen met behulp van een Warmte Koude Opslag (WKO). Deze warmte, die in de zomermaanden overbodig is maar in de koude maanden onmisbaar, wordt opgeslagen zodat huizen en gebouwen op gepaste momenten van warmte kunnen worden voorzien. De distributie van de warmte verloopt middels een warmtenet, waarbij er sprake kan zijn van hoge of lage temperatuur. Tot slot is er een afgiftepunt noodzakelijk in het pand: een warmtepomp.”

Omgekeerde vloerverwarming
Asfalt- en kunstgrasthermie werkt volgens Ten Barge als een soort omgekeerde vloerverwarming. Het concept warmt het oppervlak namelijk niet op, maar koelt het af. “Asfalt en kunstgrasvelden worden wanneer de zon erop schijnt erg heet. Doordat een vloeistof van 12 graden door de collectoren stroomt neemt de vloeistof de warmte op, waardoor de temperatuur van het oppervlak juist afneemt. Het werkt dus tegengesteld aan vloerverwarming, dat de omgeving juist verwarmt. De warmte die middels asfalt- en kunstgrasthermie wordt verkregen, belandt vervolgens ter opslag in de  in de bodem, klaar voor gebruik op koude momenten.”

Coördinerende partij
Er is een grote behoefte aan collectieve warmtevoorzieningen, stelt de gastspreker van Aendless Energy vast. De technieken rondom asfaltthermie bestaan weliswaar al 20 jaar, organisatorisch was er de laatste jaren nog ruimte voor verbetering; Aendless Energy is in dat gat gestapt. “Als je de openbare ruimte als energiebron wilt gebruiken, heb je namelijk te maken met veel stakeholders”, verklaart hij. “Niet alleen een gemeentelijke organisatie, maar ook wegen- en rioolbeheerders, kabel- en leidingbedrijven en de afnemers. Ook het vergunningentraject kan complex zijn. Aendless neemt in dit traject de rol van coördinerende partij op zich en zorgt voor afstemming tussen de stakeholders. Ons bedrijf zorgt zowel voor ontwerp, aanleg, beheer, onderhoud en exploitatie”, aldus Ten Barge, die de potentie van de openbare ruimte nog eens benadrukt. “Eigenlijk ligt overal in de buitenruimte wel een energiebron te wachten, of dit nu gaat om wegen, velden of andere oppervlakken.”

Duurzaam Doen Lezing
De Duurzaam Doen Lezing, ditmaal een samenwerking tussen ROC Friese Poort Centrum Duurzaam, Energy College RIF Gas 2.0, Bedrijfsopleidingen, Installatiewerk Noord, Techniek Nederland, Wij Techniek en Aendless Energy, is een maandelijks terugkerende bijeenkomst. Tijdens deze sessies behandelen gastsprekers een thema omtrent de energietransitie. Hiermee volgt Centrum Duurzaam de duurzame innovaties op de voet. Bovendien profileert ROC Friese Poort zich op deze wijze als duurzaam kenniscentrum binnen Friesland.

Kijk hieronder de Duurzaam Doen Lezing terug: