We praten veel over duurzaamheid. Maar wat doen we vandaag aan duurzaamheid? ‘Deze vraag is actueel voor iedereen’, zegt Roeland Westra van Centrum Duurzaam van ROC Friese Poort. ‘We organiseren niet meer alleen een lezing waarin bedrijven, docenten en studenten luisteren naar een gastspreker en nieuwe inzichten krijgen. Met een ronde tafel gesprek in samenwerking met Circulair Friesland praten we met elkaar verder over het onderwerp om zo te komen tot een Challenge voor onze studenten met de bedoeling dat zij een prototype maken’. Woensdag 27 september 2017 kwamen ruim 50 belangstellenden af op de Duurzaam Doen Lezing over het toekomstperspectief op het bouwen met hennep.

Klik door voor een foto impressie van de lezing en het ronde tafel gesprek

Comeback van hennep
Hennep kent een lange geschiedenis en is vanuit China naar Nederland gekomen. In de 17e eeuw bereikte het gebruik van hennep een grote piek. Zo gebruikte VOC hennep voor het maken van touwen en zeilen voor de VOC-schepen. Na een neergang is hennep sinds de jaren ‘90 bezig met een comeback. ‘Gelukkig maar’, stelt Esther Molenwijk van Hemp Collective. ‘Want hennep is namelijk een natuurlijke oplossing voor veel van de milieu-uitdagingen waar we vandaag de dag mee te maken hebben’. Hennep groeit namelijk snel, het verbetert de bodem en het neemt veel CO2 op. Daarnaast bieden de verschillende delen van de plant vele toepassingen zoals voor textiel, plastics, voeding, geneeskrachtig en bouw. De hennepplant bestaat uit vezel, een houtachtige kern, groendelen en zaad. ‘Helaas verwarren veel mensen nog altijd hennep met marihuana’. Maar de laatste jaren raken de duurzame kanten van dit mooie gewas, steeds meer bekend.

Bekijk de presentatie over hennepbouw

Passie voor hennep
‘Onze passie is het realiseren van een woning waarin we zelfvoorzienend kunnen leven in en met de natuur’. Dat is de motivatie van Huub Lambriex voor het realiseren van een kalkhennephuis in Friesland. ‘We wilden graag gebruik maken van natuurlijke materialen. Onze eerste gedachte was hout. Uiteindelijk hebben we de keuze gemaakt voor kalkhennep’. Dit materiaal isoleert, levert een gezond en aangenaam binnenklimaat door ademende eigenschappen en neemt CO2 op. Hennep is een prachtgewas en groeit razendsnel zonder gebruik van pesticiden. Na de oogst verrijken de achterblijvende wortels de bodem. ‘Er is 1 hectare hennep nodig om ons huis te bouwen’.

Toekomstperspectief hennep
Kalkzandsteen, baksteen en isover. ‘Met deze materialen ben ik opgegroeid in een traditioneel aannemersgezin’, vertelt Steven Agricola van Agricola Bouw.’ Door de vraag van Huub Lambriex naar en hennep woning zie ik als aannemer in dat het gebruik van duurzame materialen zoals hennep een must is om duurzaam te bouwen’. Voordelen van het bouwen met hennep zijn: dampopen, eenvoudige bouwwijze, natuurlijk comfort en een bijzondere akoestiek. ‘Bovendien is het bouwen met hennep minder zwaar voor onze medewerkers’. Om het bouwen met hennep te stimuleren is het belangrijk dat architecten het voortouw nemen in het realiseren van nieuwe woningen. Verder is het van belang dat de overheid de regelgeving aanpast om het bouwen met hennep mogelijk te maken.

Prefab HempCal panelen
Hennep is vooral bekend van de isolatiematten die bestaan uit hennepvezel. ‘Maar hennep bestaat ook uit hout waarvan we in onze fabriek in Oude Pekela HempCal panelen maken’, legt Albert Dun van DunAgro Bouw uit. Een unieke eigenschap van hennephout is dat het niet uitzet of krimpt bij vocht. Het is krimpvrij door een open porie. ‘Daarom begint de bouw bij de hennep panelen en niet bij de fundering’. HempCal is een flexibel element en breekt niet snel. ‘Vooral in aardbevingsgebieden zijn onze elementen bruikbaar’. Met de nieuwe prefab techniek is HempCal klaar voor grootschalige inzet in de bouw. Momenteel staan er vooral hennep huizen in het buitenland en niet in Friesland.

Hennep zichtbaar maken met studenten
Middels een ronde tafel gesprek (RTG) maakten ongeveer 15 personen onder leiding van Frysklab een verdieping op hennep als bouwmateriaal. Op basis van de ideation circle ontwikkelden 3 groepen een concreet idee om hennep toe te passen in Noord Nederland. Het meest praktische idee was het maken van een trekkershut / tiny house van hennep in het kader van Leeuwarden Culturele hoofdstad 2018. ‘Pak deze kans op als onderwijs, overheid en ondernemers om het gebruik van hennep als duurzaam bouwmateriaal te stimuleren’, zo roept Roeland Westra op. ‘Alle kennis en expertise is immers aanwezig in Friesland en Groningen’.

Duurzaam Doen Lezing
Een Duurzaam Doen Lezing is een levensechte leeractiviteit van Centrum Duurzaam voor studenten, docenten, bedrijven, overheden en kennispartners. Doel is om de nieuwsgierigheid te prikkelen door het delen van de technische kennis van morgen. Hiertoe vertellen gastsprekers over duurzame thema’s vanuit de vakgebieden installatietechniek, bouw, elektrotechniek, mechatronica en werktuigbouw. Met als resultaat het verkrijgen van nieuwe inzichten waarmee we alle betrokkenen elkaar een duurzame stap verder helpen. Deze lezingen organiseert Centrum Duurzaam in samenwerking met UNETO VNI,  OTIB en Kenteq.