‘Ga het gesprek aan met je collega’s en inspireer elkaar’, opent Folkert Sonsma, vestigingsdirecteur ROC Friese Poort Drachten, de Domeindag Bouw/Infra en Techniek. Ruim 130 techniekdocenten van de vestigingen Emmeloord, Drachten, Sneek en Leeuwarden kwamen op woensdag 13 februari 2019 samen in Leeuwarden voor een duurzame domeindag met gastsprekers, excursies naar There, Elfstedenhal en Energiecampus en workshops als inspiratie voor het vernieuwen van onderwijsplannen.

Bekijk hier een foto-impressie van de Domeindag Bouw/Infra en Techniek

Levensechte leeractiviteiten
Allereerst benoemde Sonsma de sterke punten van de ROC Friese Poort-vestigingen. Zo werkt de locatie Emmeloord geregeld samen met bedrijven, wat onder meer resulteerde in een levensechte projectopdracht voor een Lyts Huske. Ook presenteerden studenten Middenkader Engineering uit Leeuwarden in de zomer van 2018 een ontwerp van zorgrobot Bijke, volgens Sonsma een praktijkvoorbeeld van zorginnovatie. Sneek en Drachten profileren zich met respectievelijk de ECOkubus en samenwerking met de smart industry. Naast het tonen van individuele speerpunten bundelen de vestigingen ook hun krachten, benadrukte de vestigingsdirecteur. ‘De Zonnebootteams van ROC Friese Poort zijn hier een uitstekend voorbeeld van.’

Bovenstaande voorbeelden geven in de visie van Sonsma blijk van de pioniersrol die ROC Friese Poort vervult in onderwijsland. Hybride onderwijs, onder meer concreet vormgegeven door levensechte leerprojecten, bereidt studenten goed voor op een snel veranderende arbeidsmarkt. Studenten van ROC Friese Poort hoeven echter na afstuderen niet meteen de stap naar een baan te zetten. Een mooie leerlijn loopt van voortgezet onderwijs richting mbo en vervolgens hbo. Deze visie past volgens de vestigingsdirecteur uitstekend bij één van de beloftes van ROC Friese Poort: een leven lang leren.

Freonen fan Fossylfrij Fryslân
De eerste dagspreker was Bouwe de Boer, projectleider van de Freonen fan Fossylfrij Fryslân en tevens Energiecommissaris van Fryslân. De Freonen zetten zich in voor een Fryslân onafhankelijk van fossiele brandstoffen. ‘Nederland gebruikt jaarlijks circa 2100 petajoule (pj)’, begon hij zijn verhaal. ‘Leeuwarden neemt ongeveer 0,6 % van dit totaal – ofwel 8,9 pj – voor haar rekening.’ Ter indicatie: 1 petajoule staat gelijk aan de inzet van 40 windmolens of 300 hectare aan zonnepanelen. ‘Het is belangrijk dat we mbo-studenten inzetten bij duurzame Friese projecten om onze doelstellingen te halen’, vervolgde hij zijn betoog. ‘Dit kan door het aanbod van levensecht projectonderwijs en stages’. De Boer beklemtoonde de Friese koplopersrol op het gebied van duurzaamheid. Zo schieten alternatieve brandstoffen als groengas en blauwe diesel al jaren wortel in Fryslân. Ook op het gebied van lokaal opgewekte stroom loopt de provincie voorop. Freon Energie VanOns helpt lokale energiecoöperaties bij zowel de oprichting als verkoop van hun groene energie. Deze stroom is lokaal opgewekt door circa 100 energiecoöperaties. De winst vloeit vervolgens terug naar de regio.

Onderwijsontwerp model
‘De snel veranderende wereld vraagt ook om verandering in het onderwijs’, zo begint Adri Pijnenburg als tweede gastspreker zijn verhaal. ‘Het onderwijsontwerpmodel van prof. dr. Merrienboer kan daarbij helpen’. Dit model gaat uit van een hybride leeromgeving waarbij studenten op school én in de praktijk leren, het beste van 2 werelden. En dat begint al in het vmbo. ‘Zoek elkaar op en ontwikkel met elkaar doorlopende leer- en ontwikkellijnen’. Een instrument om ontwikkelingsgericht te toetsen zijn de 21e eeuwse vaardigheden. ‘Zo beginnen we al in het vmbo met een leven lang ontwikkelen’. Krachtige onderwijsteams zijn nodig om het onderwijsontwerpmodel succesvol in te voeren. ‘De docent is in dit model geen kennisoverdrager meer, maar begeleider en feedbackgever’.

MKE Technicus Smart Energy
‘Studenten die kiezen voor deze vernieuwde opleiding kiezen voor een brede opleiding met installatietechniek, ICT en duurzame technieken’, legt Pieter Hoekstra uit. Smart Energy gaat over het ontwerpen van duurzame energiesystemen zoals gasloos bouwen, warmtepompen, biomassa en all-electric als alternatieven voor de verwarming van gebouwen. Ook gaan studenten met behulp van ICT-toepassingen het energieverbruik van gebouwen monitoren en analyseren. ‘Gedurende de opleiding krijgen de studenten een coach voor persoonlijke en vakinhoudelijke begeleiding. In leerjaar 3 en 4 lopen de studenten een betaalde stage bij de installatiebedrijven die participeren in deze opleiding. Na het afronden van de opleiding zijn de studenten vrijwel zeker van een baan’. Naast leren door theorie en praktijkonderwijs in de technische werkplaatsen leren de studenten in het Duurzaam Doen Huis en door levensecht projectonderwijs.

Duurzaam Doen Huis
Het Duurzaam Doen Huis is een levensechte leeromgeving voor studenten en bedrijven. Studenten en medewerkers van bedrijven werken in het Duurzaam Doen Huis altijd met de laatste duurzame technieken van 22 fabrikanten uit Nederland. Ook ontdekken ze in het Duurzaam Doen Huis welke stappen nodig zijn om woningen, bedrijfspanden en winkels te verduurzamen. ‘Studenten doe nieuwe inzichten die noodzakelijk zijn om duurzame stappen te zetten. Daarmee spelen studenten een actieve rol om de duurzame ambities van Nederland te realiseren’, zo verwoord Durk Reitsma van ROC Friese Poort het onderscheidend vermogen van het Duurzaam Doen Huis.

Levensecht projectonderwijs
‘Met levensecht onderwijs willen we technisch vakmanschap verbinden aan de actuele duurzame ontwikkelingen in de installatietechniek ’, vertelt Roeland Westra van Centrum Duurzaam van ROC Friese Poort toe. ‘Vanuit elk duurzaam thema maken we levensecht onderwijs bestaande uit excursies, Duurzaam Doen Lezingen, Challenges, praktijkdagen, gastlessen’. Naast technisch vakmanschap vraagt levensecht onderwijs ook sociaal vakmanschap en ondernemerschap of ondernemend gedrag van de studenten . ‘Op deze manier ontwikkelen onze studenten zich tot ondernemende vakmensen van de toekomst die een sleutelrol gaan spelen in de energietransitie’. De Challenges organiseren we in samenwerking met Frysklab.

Bekijk hieronder de flyer van levensecht projectonderwijs:

Bekijk hieronder de presentatie van Adri Pijnenburg, trendontwikkelaar en adviseur (v)mbo Techniek

Bekijk hieronder de presentatie van Bouwe de Boer, projectleider van de Freonen fan Fossylfrij Fryslân: